Ảnh minh họa.
Quyết định số 201/QĐ-HĐLSTQ ngày 13/12/2019 của Hội đồng Luật sư toàn quốc đã ban hành Quy tắc Đạo đức và Ứng xử nghề Luật sư Việt Nam, quy định mối quan hệ giữa Luật sư và các cơ quan thông tin đại chúng, như: Luật sư cần phối hợp với các cơ quan thông tin đại chúng trong việc tuyên truyền pháp luật, đấu tranh phòng, chống các loại tội phạm và các tiêu cực xã hội; Luật sư có thái độ tôn trọng và hợp tác với các cơ quan thông tin đại chúng trong việc cung cấp thông tin trung thực, chính xác, khách quan theo yêu cầu của các cơ quan này, nếu những thông tin đó không làm ảnh hưởng tới quy tắc bảo mật theo quy định của pháp luật và quyền lợi hợp pháp của khách hàng…
Theo quy tắc này, mối quan hệ giữa Luật sư và báo chí có vai trò cộng hưởng để góp phần tuyên truyền phổ biến pháp luật, bảo vệ công lý và lẽ phải. Luật sư trở thành một kênh thông tin hữu ích giúp báo chí nắm vững hơn các quy định pháp luật, quan điểm cá nhân về các vụ việc diễn ra trong xã hội.
Để thực hiện giải đáp, tư vấn pháp luật trên báo, báo chí cũng cần sự hỗ trợ của các Luật sư để đáp ứng nhu cầu tìm hiểu pháp luật của cộng đồng. Thông qua quan điểm của Luật sư, các cơ quan báo chí đem đến cho người đọc thêm những nhìn nhận, đánh giá sâu sắc hơn về từng vụ việc.
Với việc báo chí hàng ngày, hàng giờ theo sát các diễn biến của cuộc sống, đặc biệt, với sự xuất hiện của loại hình báo điện tử, các thông tin được cập nhật gần như tức thì, đa dạng, giúp Luật sư nhanh chóng có được thông tin cần thiết để tham khảo, đối chiếu, so sánh, kiểm chứng, phân tích và tổng hợp. Báo chí với tư cách là người đứng ngoài các vụ việc sẽ có nhìn nhận khách quan, đúng đắn, đưa ra các bằng chứng, lý lẽ, lập luận mang tính tham khảo, giúp cho Luật sư có được thông tin đa dạng, nhiều chiều về các vụ án, tranh chấp xảy ra trong cuộc sống.
Trên thực tiễn hành nghề của Luật sư nhiều khi gặp phải những tình huống khó xử thì báo chí góp phần thay đổi nhận thức của xã hội, sự cảm thông, chia sẻ của xã hội đối với Luật sư. Rất nhiều các vụ án khi người phạm tội thực hiện những hành vi đặc biệt nghiêm trọng, nhận được sự quan tâm rất lớn của dư luận, Luật sư bào chữa cho những bị cáo này thường vấp phải những áp lực từ dư luận. Tuy nhiên, dưới ngòi bút của nhiều nhà báo, đã chỉ ra cho người dân hiểu, việc các Luật sư tham gia bảo vệ cho bị cáo đều xuất phát từ các quy định pháp luật và nhằm hướng tới tìm ra sự thật khách quan của vụ án. Bên cạnh đó, người dân hiểu được vai trò, trách nhiệm của nghề Luật sư với xã hội và hoạt động bảo vệ lợi ích người dân của Luật sư phải dựa trên các quy định của pháp luật; không thể xuất phát từ quan điểm hay lợi ích cá nhân, sức ép dư luận mà làm trái với quy định pháp luật.
Ngày nay, khi mạng xã hội ngày càng phát triển, dư luận xã hội có tác động lớn đến ý thức pháp luật của mỗi cá nhân, đặc biệt là tác động đến hành vi ứng xử của mỗi cá nhân thì công bằng pháp luật là vấn đề cốt lõi, thu hút sự chú ý, phản biện của nhiều người. Việc báo chí đồng hành cùng Luật sư và đương sự để phản ánh trung thực, khách quan những vụ án có dấu hiệu oan sai là rất cần thiết. Đây cũng là một trong những hoạt động phối hợp bảo vệ pháp luật của Luật sư và báo chí.
Từ nhận thức và khuôn khổ pháp luật, quy tắc đạo đức và ứng xử nghề nghiệp điều chỉnh quá trình hành nghề và mối quan hệ giữa nhà báo và Luật sư nêu trên, nếu được tuân thủ một cách nghiêm túc sẽ góp phần rất lớn trong việc thực thi chức năng xã hội của nghề nghiệp mỗi bên.
Luật sư NGUYỄN VĂN CẬN
Đoàn Luật sư tỉnh Đồng Nai
Báo chí trong công cuộc truyền tải kiến thức pháp luật đến người dân
