Ngày 24/4/2017, bà Nguyễn Thị Hiền vay của Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn huyện Lộc Hà (Ngân hàng) 800 triệu đồng theo Hợp đồng số 104/HĐTD, lãi suất 9,6%/năm, “kỳ hạn trả gốc, trả lãi thực hiện theo phụ lục hoặc theo từng giấy nhận nợ”. Sau đó, bà Hiền được cơ cấu thời hạn trả nợ mới là ngày 24/11/2019.
Tài sản thế chấp của bà Nguyễn Thị Hiền.
Ngày 17/02/2020, Ngân hàng thông báo cho bà Hiền biết: “Đến ngày 17/02/2020 bà có khoản nợ gốc 800 triệu đồng, số tiền lãi 58.704.658 đồng, trong đó lãi quá hạn 8.626.849 đồng; đã quá hạn gốc 82 ngày. Nếu đến ngày 20/02/2020 bà không trả được khoản nợ trên, Ngân hàng sẽ khởi kiện theo quy định của pháp luật để đòi nợ”.
Bà Hiền cho biết: "Ngày 07/5/2020, ông Phan Văn Lâm, Thẩm phán, Phó Chánh án TAND huyện Lộc Hà mời vợ chồng bà đến Tòa để bàn về việc trả nợ. Lúc đó ông Bằng không có mặt vì đang điều trị tại bệnh viện. Ông Lâm đưa mẫu Giấy ủy quyền, đọc cho bà Hiền viết: “Hiện nay chồng tôi ốm nặng không lên được nên ủy quyền cho vợ là Nguyễn Thị Hiền” và bảo tôi về xã làm. Tôi nghe theo, ký vào giấy, đưa cho con ra xã làm rồi tôi đưa đến cho ông Lâm mà không để ý đến ai đã ký thay cho ông Bằng vào Giấy ủy quyền đó”.
Giấy ủy quyền không đúng số CMND, không thể hiện nội dung còn được cán bộ tư pháp xã mạo chữ ký người ủy quyền “Đặng Quốc Bằng”.
Ngày 27/5/2020, TAND huyện Lộc Hà lập Biên bản xem xét, thẩm định tại thửa đất số 128, tờ bản đồ 26, bản đồ địa chính xã Thạch Bằng và tài sản gắn liền với đất tuy không có mặt bà Nguyễn Thị Hiền nhưng vẫn được ghi tên vào vị trí “bị đơn”. Ông Đặng Quốc Bằng bị ốm liệt giường và bị mù vì bệnh tiểu đường giai đoạn cuối nhưng vẫn được “mạo” chữ ký “Đặng Quốc Bằng” tại mục “các đương sự, hộ liền kề”.
Xem xét Biên bản và Giấy ủy quyền được Tòa án cung cấp, người được ủy quyền và bà Nguyễn Thị Hiền yêu cầu ông Phan Văn Lâm, Thẩm phán trực tiếp giải quyết vụ án trả lời về tính pháp lý của Giấy ủy quyền và lý do bà Hiền không được tham gia nhưng lại có tên trong biên bản xem xét, thẩm định tại chỗ. Tuy nhiên, ông Lâm nói, bà phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về việc này. Một lát sau, ông Quang, Chánh án còn “đe” nếu bà khiếu nại thì bà phạm về tội “Làm giả giấy tờ”.
Ngày 05/10/2020, Ngân hàng làm đơn yêu cầu Chi cục Thi hành án dân sự (THADS) huyện Lộc Hà giải quyết tài sản thế chấp là thửa đất số 128, tờ bản đồ 26, diện tích 94,9m2 và nhà ở 02 tầng gắn liền với đất để thu hồi nợ. Ngày 11/01/2021, ông Phan Văn Kiên, Chi cục trưởng Chi cục THADS huyện Lộc Hà có Văn bản số 41/TB-CCTHA nêu, Công ty cổ phần định giá và tư vấn đầu tư Đà Nẵng đã thẩm định 94,9m2 đất có giá trị 346.416.000 đồng; Tài sản gắn liền với đất là nhà 2 tầng và mái tôn có giá trị 546.862.000 đồng. Trong thời hạn 5 ngày kể từ ngày nhận được thông báo, người được thi hành án, người phải thi hành án được quyền gửi đơn yêu cầu định giá lại tài sản một lần và phải nộp ngay tạm ứng chi phí định giá lại tài sản. Cùng ngày (11/01/2021) Chi cục trưởng Nguyễn Trung Kiên lại ký Văn bản số 44/TB-CCTHA về tổ chức bán đấu giá cho rằng, các đương sự không thỏa thuận được về tổ chức bán đấu giá nên Chấp hành viên Chi cục THADS huyện Lộc Hà lựa chọn tổ chức bán đấu giá là Công ty đấu giá Hợp danh Hồng Tâm.
Ngày 24/02/2021, Chi cục THADS huyện Lộc Hà có Văn bản số 23/TB-CCTHA Thông báo cho Ngân hàng và Bà Nguyễn Thị Hiền biết người trúng đấu giá tài sản thế chấp của bà Hiền là ông Trần Công Vinh. Cùng ngày, Chấp hành viên Nguyễn Trung Kiên ký, ban hành Quyết định số 02/QĐ-CCTHA, giao tài sản bán đấu giá cho ông Trần Công Vinh là thửa đất số 128, tờ bản đồ 26, diện tích 94,9m2 và nhà ở 02 tầng bê tông, cốt thép, phía trước có mái che bằng tôn, diện tích khoảng 170m2 với số tiền 1.111.000.000 đồng. Theo đó, ban hành Quyết định số 02/QĐ-CCTHA yêu cầu bà Hiền giao tài sản cho bên mua và sẽ bàn giao cho người trúng đấu giá vào ngày 17/3/2021.
Bức xúc về những việc làm theo kiểu “thần tốc” của Chi cục THADS huyện Lộc Hà, bà Hiền yêu cầu ông Kiên cung cấp tài liệu, giấy tờ liên quan đến thi hành án nhưng bị từ chối cho đến khi có ý kiến của đại diện Viện Kiểm sát, bà Hiền mới được cung cấp bản sao có chứng thực: Quyết định thi hành án theo đơn yêu cầu số 07/QĐ-CCTHA ngày 12/10/2020; Quyết định cưỡng chế kê biên số 01/QĐ-CCTHA ngày 19/11/2020; Thông báo về kết quả thẩm định giá tài sản số 41/TB-CCTHA ngày 11/01/2021 và Thông báo về tổ chức bán đấu giá số 14/TB-CCTHA ngày 11/01/2021 mà không cung cấp chứng thư thẩm định giá.
Bà Hiền cho biết, đất đai, nhà cửa của bà đã được cơ quan thi hành án bán cho người khác nhưng bà lại không biết ai đã đến thẩm định giá, giá khởi điểm là bao nhiêu. Trước khi đấu giá một ngày, ông Kiên gọi điện cho bà và mẹ bà lên và nói sẽ tổ chức bán đấu giá tài sản thế chấp. Hai mẹ con bà Hiền xin ông Kiên cho khoảng 10 ngày để xoay xở trả nợ nhưng không được ông Kiên đồng ý. Ngày 17/3/2021, bà Hiền cùng với người được ủy quyền đến Chi cục THADS huyện Lộc Hà yêu cầu ông Kiên cung cấp chứng thư thẩm định giá nhưng không có. Ông Kiên còn trả lời: “Việc đấu giá là do Công ty Hồng Tâm, muốn có chứng thư thẩm định giá thì lên công ty mà hỏi”.
Ngày 16/11/2021, Chi cục THADS huyện Lộc Hà tổ chức cuộc họp nhằm thỏa thuận bàn giao tài sản thế chấp. Sau khi có ý kiến của người được ủy quyền, Bà Hiền được ông Kiên cung cấp bản photo Chứng thư thẩm định giá. Qua đó, cho thấy Công ty cổ phần định giá và tư vấn đầu tư Đà Nẵng đã “căn cứ dựa theo hồ sơ tài liệu mà khách hàng đã cung cấp” để định giá. “Khách hàng và các bên liên quan chịu trách nhiệm về tính chính xác của danh mục, số lượng và các thông tin khác liên quan đến tài sản được thẩm định giá đã cung cấp cho công ty”.
Ngày 02/4/2021, bà Hiền làm đơn đề nghị Tòa án nhân dân Cấp cao tại Hà Nội giải quyết theo thủ tục giám đốc thẩm. Hơn 5 tháng sau (08/9/2021), bà Hiền nhận được Thông báo số 566/TB-TANDCC-DS do Thẩm phán Nguyễn Hải Thanh, thừa lệnh Chánh án Tòa án nhân dân Cấp cao tại Hà Nội ký, trả lời là “không có căn cứ để kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm với Quyết định công nhận sự thỏa thuận của các đương sự số 02/2020/QĐST-DS ngày 30/6/2020 của Tòa án nhân dân huyện Lộc Hà, tỉnh Hà Tĩnh” với lý do: “Bà Hiền biết rõ nội dung của Giấy ủy quyền nhưng vẫn nộp cho Tòa án để làm thủ tục giải quyết tranh chấp với Ngân hàng”. Khi có quyết định công nhận sự thỏa thuận của các đương sự bà Hiền “mới nại lý do để không chấp nhận việc ủy quyền”. Tòa án còn lý giải: “ông Bằng có ký tên xác nhận trong biên bản xem xét, thẩm định tại chỗ thể hiện ông Bằng biết việc Tòa án nhân dân huyện Lộc Hà giải quyết tranh chấp hợp đồng tín dụng giữa Ngân hàng với bà Hiền nhưng ông Bằng không có ý kiến”, trong khi ông Bằng là người bị mù còn bị đơn Nguyễn Thị Hiền không được chứng kiến và lập biên bản xem xét, thẩm định tại chỗ.
Bà Hiền khẳng định chữ viết “Đặng Quốc Bằng” tại mục “Các, hộ liền kề” không phải nét chữ của chồng bà. Việc xem xét, thẩm định hay không thẩm định bà không biết.
Ngày 26/3/2021, Chi cục THADS huyện Lộc Hà ban hành Quyết định cưỡng chế chuyển giao quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất số 06/QĐ-CCTHA có hiệu lực kể từ ngày ban hành. Tuy nhiên đến nay vẫn chưa thực hiện được bởi người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan là ông Đặng Quốc Bằng đã chết; tiền mua tài sản đấu giá vẫn chưa đến Ngân hàng và gia đình bà Hiền đang tiếp tục chịu lãi suất quá hạn.
Khoản 2 Điều 24 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 quy định: “Vợ, chồng có thể ủy quyền cho nhau xác lập, thực hiện và chấm dứt giao dịch” và Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định khi giao dịch tài sản chung bắt buộc phải có sự đồng ý của cả hai vợ chồng…”. Như vậy, bà Hiền muốn tiến hành các thủ tục tất toán các khoản vay với Ngân hàng để giải chấp đối với tài sản là quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất thuộc quyền sử dụng chung của 2 vợ chồng thì cần phải có văn bản uỷ quyền của ông Bằng.
Việc ông Bằng không ủy quyền cho bà Hiền giải chấp mà vẫn được Tòa án nhân dân huyện Lộc Hà lập biên bản hòa giải thành, theo đó ban hành Quyết định công nhận sự thỏa thuận của các đương sự là có dấu hiệu làm trái, cấn phải xác minh làm rõ và giải quyết theo trình tự thủ tục tố tụng.
Tạp chí Luật sư Việt Nam sẽ tiếp tục thông tin vụ việc tới bạn đọc.
Nhóm PV
Đảng viên không được lấy danh nghĩa tập thể để áp đặt, hợp thức hóa quyết định sai trái của cá nhân
