Từ nội dung vụ việc
Theo nội dung vụ án, năm 1987, vợ chồng bà Trần Mỹ Lệ và ông Võ Chí Dũng (ông Dũng đã chết năm 1999) có khai hoang một khu đất tại ấp Cây Thông Trong, xã Cửa Dương, huyện Phú Quốc (nay là TP. Phú Quốc), tỉnh Kiên Giang. Năm 1996, ông Võ Chí Dũng được UBND huyện Phú Quốc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất diện tích 200.000m2 thuộc thửa đất số 36, tờ bản đồ số 6,…
Đến năm 1998, ông Dũng xin cấp đổi lại Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Ngày 08/7/1999, ông Dũng được UBND huyện Phú Quốc cấp đổi lại Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cũng thuộc thửa đất số 36, tờ bản đồ số 06 nhưng diện tích chỉ còn 33.523m2 và không kèm sơ đồ bản vẽ vị trí cấp đất (thời điểm này, ông Dũng đã chết được 07 tháng). Do không hiểu biết pháp luật và nghĩ rằng bản gốc Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất năm 1996 gia đình vẫn giữ nên bà Lệ cứ đợi UBND huyện Phú Quốc (TP. Phú Quốc) cấp bổ sung,…
Khu đất của ông Võ Chí Dũng được UBND TP. Phú Quốc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất diện tích 200.000m2 thuộc thửa đất số 36, tờ bản đồ số 6.
Đến năm 2017, bà Lệ có làm đơn khiếu nại việc UBND TP. Phú Quốc không cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất phần diện tích đất còn lại cho gia đình bà. UBND TP. Phú Quốc đã nhận đơn, kiểm tra, xác minh nhưng không có văn bản giải quyết. Tháng 6/2020, Phòng Tài nguyên và Môi trường TP. Phú Quốc cử cán bộ cùng 08 người (không rõ danh tính) dẫn đến khu đất của gia đình bà Lệ nói làm thủ tục giao đất. Bà Lệ không đồng ý và đứng ra ngăn cản sự việc này.
Sau đó, Phòng Tài nguyên và Môi trường TP. Phú Quốc cử cán bộ đến gặp bà Lệ và giao cho Quyết định số 3048/QĐ-UBND ngày 27/6/2020 của UBND TP. Phú Quốc về việc hủy Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất số I00621/QSDĐ/QĐ190/PQ cấp cho ông Võ Chí Dũng.
Bà Lệ không đồng ý với Quyết định số 3048/QĐ-UBND ngày 27/6/2020 của UBND TP. Phú Quốc và làm đơn khởi kiện yêu cầu hủy quyết định này vì xâm phạm đến quyền và lợi ích hợp pháp của gia đình bà Lệ.
Nhận định và phán quyết của Tòa án
Theo quy định tại Nghị định 43/2014/NĐ-CP của Chính phủ quy định chi tiết thi hành Luật Đất đai năm 2013 có 04 trường hợp UBND TP. Phú Quốc được phép thu hồi hủy bỏ Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đã cấp cho hộ gia đình, cá nhân bao gồm: Hủy Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất bị mất (Điều 77); không nộp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đã cấp để làm thủ tục cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất mới khi chuyển quyền sử dụng đất (Điều 82); không giao Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất trong trường hợp thu hồi Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (Điều 87); trường hợp thứ 4 là hủy Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất do chấm dứt việc sử dụng đất theo pháp luật, tự nguyện trả lại đất, có nguy cơ đe dọa tính mạng con người (Điều 65).
Bản án sơ thẩm số 49/2021/HC-ST ngày 06/12/2021 của TAND tỉnh Kiên Giang.
Đối chiếu các quy định này thì việc UBND TP. Phú Quốc ra quyết định hủy bỏ Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của ông Võ Chí Dũng với lý do đã cấp đổi Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho ông Võ Chí Dũng là không có căn cứ.
Căn cứ Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lần đầu do UBND TP. Phú Quốc đã cấp cho ông Võ Chí Dũng thì diện tích đất ông Dũng, bà Lệ được cấp là 200.000m2 không có sơ đồ vị trí. Bà Lệ thừa nhận có trả đất nhưng không phải trả cho Nhà nước như UBND TP. Phú Quốc trình bày mà trả cho ông Khoa là người cùng có công khai phá đất với vợ chồng ông Dũng.
UBND TP. Phú Quốc cho rằng, ông Dũng, bà Lệ trả đất cho Nhà nước diện tích 87.762,5m2 nhưng không có đơn trả đất, không có sơ đồ vị trí diện tích đất giao trả, vì vậy không có căn cứ để chấp nhận ý kiến này của UBND TP. Phú Quốc.
Theo biên bản xem xét thẩm định tại chỗ của Tòa án ngày 10/12/2020 thì phần đất của gia đình bà Lệ khiếu nại là 169.835m2 không phải 127.888,7m2 như UBND TP. Phú Quốc xác định.
Bản án phúc thẩm số 844/2022/HC-PT ngày 11/10/2022 của Tòa án nhân dân Cấp cao tại TP. Hồ Chí Minh đã không chấp nhận kháng cáo của UBND TP. Phú Quốc, tuyên hủy Quyết định số 3048/QĐ-UBND ngày 27/6/2019 của UBND huyện Phú Quốc về việc huỷ Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất số I 00621/QSDĐ/QĐ190/PQ đã cấp cho ông Võ Chí Dũng.
UBND TP. Phú Quốc xác định, gia đình ông Dũng sử dụng ổn định có thành quả lao động trên diện tích đất 40.115,3m2, nhưng trên thực tế gia đình bà Lệ đang sử dụng ổn định là 45.775,4m2. Mặc dù xác định như vậy nhưng UBND TP. Phú Quốc chỉ cấp đổi cho ông Dũng 33.523m2 phần đất còn lại không cấp đổi. Khi bà Lệ khiếu nại UBND TP. Phú Quốc có biên bản họp xét giải quyết nhưng không ra quyết định giải quyết khiếu nại để xác định lý do vì sao chỉ cấp đổi cho ông Dũng 33.523m2 đất trong tổng diện tích đất theo giấy cũ.
Trường hợp này, trước khi ra quyết định hủy Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đã cấp cho ông Dũng năm 1996, Chủ tịch UBND TP. Phú Quốc cần phải giải quyết khiếu nại, giải quyết tất cả các yêu cầu của bà Lệ. Khi quyết định giải quyết khiếu nại có hiệu lực pháp luật nếu phải thu hồi Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đã cấp cho ông Dũng thì ra quyết định thu hồi.
Phần đất gia đình bà Lệ bị UBND TP. Phú Quốc lấy cấp cho các hộ dân khác sai quy định pháp luật.
Trường hợp gia đình bà Lệ không giao Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất bị thu hồi cho cơ quan có thẩm quyền thì UBND TP. Phú Quốc mới có đủ căn cứ để ra quyết định hủy bỏ Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất bị thu hồi.
Từ những nhận định trên, Hội đồng xét xử cấp sơ thẩm chấp nhận đề nghị của đại diện Viện Kiểm sát và người khởi kiện là bà Trần Mỹ Lệ tuyên hủy Quyết định số 3048/QĐ-UBND ngày 27/6/2019 của UBND huyện Phú Quốc (nay là TP. Phú Quốc) về việc huỷ Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất số I 00621/QSDĐ/QĐ190/PQ đã cấp cho ông Võ Chí Dũng.
Không chịu thi hành án
Tuy nhiên, từ khi bản án có hiệu lực đến nay, UBND TP. Phú Quốc vẫn không chịu thi hành án, khiến gia đình bà Lệ gặp khó khăn đi kêu cứu, khiếu nại khắp nơi.
Theo lời kêu cứu của bà Lệ, dù đã có Bản án sơ thẩm số 49/2021/HC-ST ngày 06/12/2021 của TAND tỉnh Kiên Giang nhưng UBND TP. Phú Quốc vẫn ký văn bản trái quy định, vẫn thực hiện lấy đất của gia đình bà giao cho các hộ bị giải tỏa thông qua các Quyết định: 4084/GTT-TA; 07/KH-PTNMT; 4264/QĐ-UBND,...
Phần đất của gia đình bà Lệ bị UBND TP. Phú Quốc cấp cho các hộ dân khác rồi xảy ra mua bán trái phép, tranh chấp gây mất an ninh.
“Không những không nhận ra được cái sai khi ban hành các quyết định trên mà đến ngày 20/9/2022, UBND TP. Phú Quốc tiếp tục huy động lực lượng chức năng, ban ngành, đoàn thể đến cưỡng chế đất của gia đình bà tôi giao cho 26 hộ dân bị giải tỏa trước đó (thuộc Dự án Nhà máy điện DIEZEL)”, bà Lệ bức xúc cho biết.
Sau khi có Bản án phúc thẩm số 844/2022/HC-PT ngày 11/10/2022 của Tòa án nhân dân Cấp cao tại TP. Hồ Chí Minh; Thông báo số 360/TB- CTHDS ngày 10/01/2023 của Cục Thi hành án dân sự tỉnh Kiên Giang; Biên bản làm việc ngày 11/01/2023; Phiếu đề xuất số 06/PĐX-P11 ngày 16/01/2023 của Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh Kiên Giang thì UBND TP. Phú Quốc vẫn tiếp tục không thực hiện thi hành án từ ngày 11/10/2022 cho đến nay. Việc làm này của UBND TP. Phú Quốc đã có dấu hiệu vi phạm nghiêm trọng Nghị định 71/2016/NĐ-CP và Nghị định 380/BLHS/2015.
Phần đất của gia đình bà Lệ bị UBND TP. Phú Quốc cấp cho bà Thanh tự ý phân lô bán nền, xây đường bê tông trái phép trên đất nông nghiệp.
Ngoài ra, tại thửa đất số 22 tờ bản đồ số 43 với diện tích 11.189,3m2 cấp cho bà Nguyễn Thị Tuyết Thanh (hiện nay, bà Thanh đã tự ý phân lô bán nền và xây dựng đường bê tông trái phép trên đất nông nghiệp) trong phạm vi diện tích gia đình bà Lệ đang quản lý và sử dụng lâu nay; làm biến dạng hiện trạng ban đầu, gây mất an ninh trật tự khu vực.
Hiện, Cơ quan điều tra Công an TP. Phú Quốc đang xử lý một số vụ lừa đảo, chiếm đoạt tài sản liên quan đến khu đất nói trên.
KHÁNH TRÌNH
