(LSO) - Nhà Trắng cảnh báo dự luật an ninh có thể dẫn đến các lệnh trừng phạt của Mỹ và đe dọa tình trạng trung tâm tài chính của Hồng Kông. Cùng với đó, Phó Thủ tướng Trung Quốc Hàn Chính nhấn mạnh quyết tâm của Bắc Kinh thực thi dự luật an ninh quốc gia mới dành cho Hồng Kông.
Nhà Trắng cảnh báo trừng phạt Trung Quốc vì dự luật an ninh
Nhà Trắng cảnh báo dự luật an ninh có thể dẫn đến các lệnh trừng phạt của Mỹ và đe dọa tình trạng trung tâm tài chính của Hồng Kông.
"Có vẻ như với luật an ninh này, Trung Quốc sẽ tiếp quản Hồng Kông về cơ bản", Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ Robert O'Brien nói trên chương trình "Gặp gỡ báo chí" của NBC hôm 24/5. "Và nếu họ làm thế, Ngoại trưởng Mike Pompeo có thể sẽ không chứng nhận Hồng Kông duy trì mức độ tự trị cao và sẽ có các biện pháp trừng phạt được áp dụng đối với Hồng Kông và Trung Quốc đại lục".
Dự luật an ninh Hồng Kông được đệ trình lên quốc hội Trung Quốc trong phiên khai mạc kỳ họp quốc hội thường niên tại Bắc Kinh hôm 22/5, trong đó cấm các hoạt động ly khai, lật đổ, cũng như sự can thiệp của nước ngoài và khủng bố trong thành phố. Theo thỏa thuận Anh trao trả Hồng Kông cho Trung Quốc năm 1997, Hồng Kông được hưởng mức độ tự trị cao, các quyền tự do, có hệ thống luật pháp và tình trạng thương mại riêng.
Quan chức Mỹ cho biết luật an ninh khi được ban hành sẽ chấm dứt quyền tự trị của Hồng Kông và gây hại cho cả nền kinh tế của Hồng Kông và Trung Quốc đại lục. Theo ông, luật có thể gây nguy hiểm cho tình trạng đặc biệt của Hồng Kông trong luật pháp Mỹ, nền tảng giúp thành phố duy trì vị thế trung tâm tài chính toàn cầu.
"Thật khó để nhìn thấy Hồng Kông vẫn là trung tâm tài chính châu Á nếu Trung Quốc tiếp quản", O'Brien cho hay. "Các tập đoàn toàn cầu sẽ không có lý do để ở lại. Một lý do khiến họ đến Hồng Kông là bởi thành phố có thượng tôn pháp luật, hệ thống doanh nghiệp tự do, hệ thống tư bản, dân chủ và bầu cử lập pháp địa phương. Nếu tất cả những thứ đó biến mất, tôi không chắc làm thế nào cộng đồng tài chính có thể ở lại đó".
Bắc Kinh khẳng định dự luật trên thực tế củng cố nguyên tắc "một quốc gia, hai chế độ", phục vụ lợi ích và hỗ trợ Hồng Kông phát triển. Trưởng Đặc khu Hồng Kông Carrie Lam tuyên bố sẽ "hợp tác hoàn toàn" với quốc hội Trung Quốc để hoàn thành dự luật. Bà Lam nói dự luật an ninh sẽ không ảnh hưởng đến quyền, tự do và tính độc lập về tư pháp của đặc khu.
Hàng nghìn người Hồng Kông hôm qua xuống đường biểu tình để phản đối dự luật. Cảnh sát sử dụng hơi cay, vòi rồng để giải tán đám đông. Phát biểu tại cuộc họp báo bên lề kỳ họp quốc hội trong lúc biểu tình diễn ra, Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị tuyên bố dự luật nên được áp đặt "không chậm trễ phút nào". Ông Vương cũng nói rằng dự luật an ninh Hồng Kông sẽ không ảnh hưởng đến quyền tự do hoặc quyền lợi của các công ty nước ngoài, đồng thời kêu gọi mọi người thay vì lo lắng, nên tự tin hơn về sự ổn định của Hồng Kông.
Nhiều quốc gia như Mỹ, Canada, Australia, Anh và EU đã lên tiếng bày tỏ quan ngại về dự luật an ninh Hồng Kông, kêu gọi Trung Quốc tôn trọng các quyền, tự do cũng như quyền tự trị cao của Hồng Kông. Tổng thống Mỹ Donald Trump trước đó cảnh báo sẽ "phản ứng cứng rắn" nếu Trung Quốc ban hành luật này.
Trung Quốc quyết thực thi luật an ninh quốc gia dành cho Hồng Kông
Phó thủ tướng Trung Quốc Hàn Chính nhấn mạnh quyếttâm của Bắc Kinh thực thi dự luật an ninh quốc gia mới dành cho Hồng Kông khôngnên bị đánh giá thấp, giữa lúc có nhiều quan ngại về động thái này.
Trong cuộc gặp với đại biểu đến từ Hồng Kông ngày24/5 tại kỳ họp thường niên Đại hội đại biểu nhân dân toàn quốc (tức quốc hội)của Trung Quốc, ông Hàn nói rằng quyết định thực thi dự luật an ninh mới đượcđưa ra sau khi Bắc Kinh cân nhắc kỹ các lợi ích của quốc gia và đặc khu, theo tờSouth China Morning Post.
“Đừng đánh giá thấp quyết tâm của Bắc Kinh. Khi quyết định được đưa ra, chúng tôi sẽ thực thi đến cùng”, đại biểu Hồng Kông Wong Yuk-shan dẫn lời ông Hàn cho hay.
Ông Hàn khẳng định chỉ có 3 nhóm bị ảnh hưởng bởi dự luật an ninh quốc gia mới. Đó là những nhà hoạt động ủng hộ độc lập, nhóm có quan điểm cực đoan bạo lực và nhóm biểu tình gây tổn hại cho kinh tế Hồng Kông. Ông Hàn được cho là còn khẳng định “phần lớn người dân Hồng Kông sẽ được bảo vệ tốt hơn theo dự luật mới”.
Ông Hàn đưa ra khẳng định trên vài giờ trước khi cảnh sát bắn đạn hơi trong lúc hàng ngàn người xuống đường ở Hồng Kông để phản đối dự luật an ninh quốc gia mới. Nhiều người biểu tình lên án dự luật là mối đe dọa đối với tự do dân sự và sự kết thúc của nguyên tắc “một quốc gia, hai chế độ”, theo South China Morning Post.
Trước đó, gần 200 chính trị gia trên thế giới, trongđó có 17 nghị sĩ Mỹ, phản đối dự luật an ninh quốc gia nói trên. Họ lo ngại rằngdự luật sẽ “tấn công toàn diện vào quyền tự trị, pháp quyền và sự tự do cơ bảncủa đặc khu”, đồng thời “vi phạm trắng trợn" Tuyên bố chung Trung Quốc-Anhvề việc trao trả lại Hồng Kông cho Trung Quốc vào năm 1997, theo Reuters.
Hồi năm 2003, chính quyền Hồng Kông buộc phải xếp xó một dự luật an ninh quốc gia sau khi ước tính có khoảng nửa triệu người xuống đường phản đối vì lo ngại dự luật sẽ hạn chế các quyền và tự do của họ. Giờ đây, Bắc Kinh quyết định đưa ra dự luật an ninh quốc gia như trên dựa vào Phụ lục III của Luật Cơ bản Hồng Kông, có nghĩa dự luật mới sẽ được ban hành mà không cần có sự thông qua của Hội đồng lập pháp Hồng Kông, theo South China Morning Post.
Ngoạitrưởng Trung Quốc: Mỹ - Trung đang gần ‘bờ vực Chiến tranh lạnh mới’
“Chúng tôi chú ý một số lực lượng chính trị ở Mỹ đang kìm hãm mối quan hệ Trung-Mỹ và đẩy hai nước tới bờ vực Chiến tranh lạnh mới”, ông Vương phát biểu với giới phóng viên tại Bắc Kinh ngày 24/5, theo AFP.
Ông Vương khẳng định Trung Quốc và Mỹ sẽ có lợi nếucùng hợp tác và sẽ chịu tổn thất nếu đối đầu. Ông cho rằng hai bên phải tìmcách để cùng tồn tại một cách hòa bình và nên bắt đầu phối hợp các chính sáchvĩ mô cho nền kinh tế của mỗi nước cũng như nền kinh tế thế giới, theo Reuters.
Ông Vương đưa ra cảnh báo cũng như lời kêu gọi trên trong bối cảnh Mỹ và Trung Quốc đang có căng thẳng trong nhiều lĩnh vực, trong đó có thương mại, đại dịch Covid-19 và tình hình Hồng Kông. Trước đó, Tổng thống Donald Trump nói ông rất thất vọng về Trung Quốc trong việc ứng phó Covid-19 và cho hay: “Chúng tôi có thể cắt đứt toàn bộ mối quan hệ với Trung Quốc”.
LÂM HOÀNG (t/h)
