Đền thờ Hoàng đế Quang Trung trên núi Dũng Quyết, một điểm du lịch tâm linh.
Nghệ An - mảnh đất địa linh nhân kiệt, nơi sinh ra cho đất nước nhiều danh nhân kiệt xuất như: Mai Thúc Loan, Phan Bội Châu, Trần Tấn, Đặng Như Mai, Nguyễn Xuân Ôn, Đặng Thúc Hứa, Lê Hồng Phong và tiêu biểu nhất là Chủ tịch Hồ Chí Minh. Nơi đây là hậu phương, căn cứ cho nhiều cuộc chiến tranh giữ nước. Năm 1825, trước họa xâm lược quân Nguyên Mông, vua Trần Nhân Tông vẫn tin vào thắng lợi bởi đang có lực lượng dự trữ của đất nước ở Nghệ An: “Cối Kê cựu sự quân tu ký/Hoan Diễn do tồn thập vạn binh”.
Nghệ An là vùng đất cổ các nhà khảo cổ đã tìm thấy loài người sống ở nơi đây từ thời đại đồ đá đến nền văn minh Đông Sơn. Do đó, Nghệ An đủ điều kiện phát triển đa dạng loại hình du lịch. Nghệ An có 82km bờ biển. Biển Nghệ An nước trong, cát trắng mịn, có nhiểu nơi núi ăn ra biển tạo nên cảnh thiên nhiên hùng vĩ như Cửa Lò, Nghi Thiết, Cửa Hiền, Quỳnh Long, Quỳnh Phương. Biển Quỳnh Phương còn hoang sơ, có nhiều ngọn núi ôm lấy biển với tên gọi khác nhau, như núi Quy Lĩnh, núi Đầu Rồng. Du khách về với biển Quỳnh Phương không những được thưởng thức nhiều đặc sản, còn có dịp khám phá thiên nhiên. Biển Cửa Hiền nằm phía Đông núi Mụ Dạ. Tương truyền chính nơi đây thần Kim Quy lên đón Thục An Dương Vương xuống Long Cung khi Ngài bị quân Triệu Đà rượt đuổi đến cùng. Hiện nay còn miếu thờ nàng Mỵ Châu, con gái Thục An Dương Vương. Duy nhất trên đất Nghệ An ở đây không có gió Lào. Biển Nghệ An có các hòn đảo như: đảo Mắt, đảo Ngư. Các hòn đảo này có nhiều huyền thoại ly kỳ, hấp dẫn, mang trên mình nhiều di tích lịch sử trong các cuộc kháng chiến chống kẻ thù của dân tộc. Các hòn đảo này sẽ tạo nên những điểm nhấn du lịch cho Nghệ An.
Nghệ An có trên 1000 di tích lịch sử văn hóa, trong đó có gần 150 di tích đã được xếp hạng. Điểm nổi bật của Nghệ An địa phương nào cũng có di tích, danh lam thẳng cánh. Huyện Nghi Lộc có đền thờ Thái sư Cương Quốc Công Nguyễn Xí, một tướng giỏi của Lê Lợi trong cuộc khởi nghĩa Lam Sơn (1418-1428). Thị xã Cửa Lò có đền thờ Thái úy Đô đốc tướng quân Nguyễn Sư Hồi, con trai trưởng của Nguyễn Xí. Năm 1460 Nguyễn Sư Hồi được vua Lê Thánh Tông cử giữ chức Thái úy Nhập nội quận công đem quân về Cửa Lò xây dựng căn cứ hải quân. Sau đó ông được phong làm trấn thủ Nghệ An quản lý 12 cửa lạch từ Sầm Sơn (Thanh Hóa) đến Cửa Tùng (Quảng Trị). Đền Cuông thờ Thục An Dương Vương tọa lạc ở chân núi Mộ Dạ, xã Diễn Trung, huyện Diễn Châu. Đền Cờn ở làng Phương Cần, xã Quỳnh Phương, huyện Quỳnh Lưu. Nằm sát cửa Lạch Cờn. Đền được xây dựng vào năm 1235 đời nhà Trần.
Đền thờ đức Thánh Mẫu, tứ vị thánh Nương (Nữ thân bảo bệ và phù hộ cho dân làm ăn thịnh vượng, vượt qua nguy hiểm, đã nhiều lần phù hộ cho quân đội nhà Trần, nhà Lê vượt biển bình an). Đền Cờn là một trong 4 ngồi đền linh thiêng nhất Nghệ An. Do đó, Nghệ An có câu: “nhất Cờn, nhì Quả, Bạch Mã, Chiêu Trưng”. Ở Hưng Nguyên có đền và mộ ông Hoàng Mười, Khu lưu niệm cố Tổng Bí thư Lê Hồng Phong. Huyện Nam Đàn có Khu di tích Mai Hắc Đế và mộ thân mẫu vua Mai. Vua Mai là vị anh hùng có công đánh đuổi nhà Đường lập nên nước Vạn An độc lập thể kỷ thứ 8. Để tướng nhờ công ơn của Mai Hắc Đế nhân dân đã lập đền thờ ông tại đúng vùng đất ông đã lập cắn cứ địa của nghĩa quân. Cách đó không xa là Khu di tích lưu niêm cụ Phan Bội Châu. Cách Khu lưu niệm Phan Bội Châu khoảng hơn 3km là Khu di tích lịch sử văn hóa Kim Liên quê hương Chủ tich Hồ Chí Minh. Trong đó có cụm di tích Hoàng Trù quê ngoại của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Nơi Bác Hồ chào đời. Nhà Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc quê nội Bác Hồ. Khu mộ bà Hoàng Thị Loan thân mẫu Bác Hồ ở dưới chân núi Đại Huệ.
Thành phố Vinh có một cụm di tích di tích là Phượng Hoàng Trung Đô. Đây là nơi vua Quang Trung cho xây dựng kinh đô ở quê nhà giữa núi Con Mèo và núi Dũng Quyết. Quang Trung chưa thực hiện được ý đồ dời đô về quê nhà thì lâm bệnh nặng qua đời. Núi Dũng Quyết được gọi là đất tứ linh. Hội tụ đủ Long, Ly, Quy, Phượng nên vô cùng đắc địa. Triều đại nào cũng có dấu ấn ở núi Dũng Quyết. Nhưng Quang Trung để lại dấu ấn rất đặc biệt. Ngày nay trên núi Dũng Quyết thành phố Vinh đã lập đền thờ vua Quang Trung. Ở thành phố Vinh còn có Thành cổ, chùa Cần Linh, Quảng trường Hồ Chí Minh, Lăng mộ vua Trần Quý Khoáng.
Rừng Nghệ An là kho bảo tồn đa dạng sinh học quý giá, mang nét đặc trưng rừng nhiệt đới. Đặc biệt có các khu rừng nguyên sinh như: Pù Huống, Pù Hoạt, Vườn quốc gia Pù Mát đã được Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên hợp quốc (UNESCO) công nhận là khu dử trử sinh quyển thế giới. Rừng Nghệ An có nhiều nơi làm khu du lịch sinh thái, du lịch thảm hiểm. Vườn quốc gia Pù Mát nằm trên địa bàn 3 huyện Anh Sơn, Con Cuông, Tương Dương có 2.500 loài thực vât thuộc 160 dòng họ. Trong đó có 220 loài cây thuốc quý như: Hà Thủ ô, Thổ phục linh, Quế, Ba Kích, Trầm Hương. Có 23 loài thân gỗ, 6 loài thân thảo được ghi vào sách đỏ Việt Nam như: Bách Xanh, Thông Đỏ, Thông Tre, Thông Pà Có, Thủy Trùng, Cẩm Lai, Gõ Đỏ, Pơ Mu, Lim. Hiện nay còn một cây Sa Mu rất hiếm có đường kính 4,7m, cao hàng chụcm. Gần 1000 loài động vật, trong đó có 241 loài thú, 137 loài chim, 25 loại bò sát, 15 loài lưỡng thê. Trong đó có 64 loài thú, 9 loài chim, 1 loài cá được ghi vào sách đỏ Việt Nam. Nghệ An đã thành lập bảo tàng gien, lưu trữ những tiêu bản gien các loài động, thực vật quý hiếm.
Pù Mát là đỉnh núi cao nhất trong khu vực 1841m. Cho nên mới được đặt tên Vườn quốc gia Pù Mát. Rừng Pù Mát còn hoang sơ, nhiều nơi con người chưa đặt chân đến, có nhiều cảnh quan hùng vĩ như: Khe Thơi, Khe Bu, Khe Choăng, thác Khe Kèm có độ cao 150m rất hùng vĩ, nhiều nhà khoa học khẳng định nó là thác nguyên sinh nhất Việt Nam, suối Nước Mọc, sông Giăng. Các khu rừng nguyên sinh như: rừng Săng Lẻ rộng khoảng 100 ha toàn cây cổ thụ cao khoảng 50m tỏa bóng mát quanh năm, rừng cây lùn, rừng sa mu, pơ mu. Pù Mát phát triển du lịch sinh thái, du lịch nghỉ dưỡng, du lịch khám phá, nghiên cứu rất tốt. Miền Tây Nghệ An còn có nhiều nơi cảnh quan rất đẹp như thác Sao Va ở huyện Quế Phong, thác Ba Cảnh, Xộp Lượt huyện Kỳ Sơn, Hang Bua, hang Thầm Ồm huyện Quỳ Châu.
Nghệ An thuận tiện giao thông, có đường Quốc lộ 1A chạy qua, đường Quốc lộ 7 đi sang nước bạn Lào, có đường sắt, đường thủy, đường không. Đường không đã mở đường bay Quốc tế. Có Cửa khẩu Nậm Cắn, Thanh Thủy đi sang Lào, sang Thái Lan. Ngoài ra, hàng năm Nghệ An có trên 24 lễ hội, phổ biến nhất là lễ hội lịch sử, lễ hội dân gian và lễ hội tín ngưỡng. Phần lớn các lễ hội thu hút du khách trong tỉnh và ở địa phương. Du lịch Nghệ An cũng có đủ tiềm năng phát triển các loại hình.
HẢI HƯNG
