TP. Hà Tĩnh: Chủ tịch xã lập khống hồ sơ cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất

Năm 1992, vợ chồng ông Lê Đức Tam, bà Cao Thị Hương là bộ đội và giáo viên công tác tại tỉnh Đắk Lắk nghỉ chế độ mất sức lao động trở về địa phương làm ăn sinh sống, được UBND xã Thạch Hạ cấp thửa đất giáp đường đi bến đò Hộ Độ cũ để làm nơi ở và kinh doanh buôn bán nhỏ. Ông Tam, bà Hương đã nộp 50.000 đồng để được sử dụng đất. 

Ông Lê Đức Tam đang chỉ vào ngôi nhà được xây dựng trên đất được giao trái thẩm quyền từ năm 1995.

Ngày 08/8/1995, Chủ tịch UBND xã Thạch Hạ ký Thông báo số 22/TB-UB yêu cầu các hộ dân có nhà, lều quán, ki ốt kinh doanh... phải di dời trước ngày 10/8/1995 để lập lại trật tự an toàn giao thông và giải phóng mặt bằng (GPMB) đẩy nhanh tiến độ xây dựng cầu Hộ Độ. 

Ngày 06/8/1995, Hội đồng xét cấp đất ở xã Thạch Hạ họp xét cho 03 hộ: Nguyễn Văn Ngôn, Trần Nghĩa và Lê Đức Tam được cấp mỗi hộ 108m2 đất ở, có vị trí mặt đường tỉnh lộ 9, cách tim đường về phía Đông 17,5m.

Giấy cấp đất ở của Hội đồng xét cấp đất xã Thạch Hạ ngày 06/8/1995

Sau khi được Hội đồng cấp đất, gia đình ông Tam làm nhà ở, công trình phục vụ đời sống tại vị trí được cấp, sử dụng ổn định không tranh chấp, đến nay đã gần 30 năm mà không có ai nhắc nhở, lập biên bản hoặc xử phạt vi phạm hành chính về lấn chiếm đất đai hoặc xây dựng công trình trái phép trên đất chưa được cấp GCNQSDĐ.

Trước đó, ngày 01/4/1995 ông Tam làm đơn xin đất làm quán nhưng thực chất là xin đất để xây dựng nhà để ở và buôn bán kiếm kế sinh nhai được UBND xã Thạch Hạ cho thuê 30m2 đất, bám mặt đường cách tim tỉnh lộ 9 ra mỗi bên 17,5m.

Ngày 24/10/2018, bà Lê Thị Tâm (vợ ông Trần Nghĩa) và ông Lê Đức Tam làm đơn đề nghị cấp GCNQSDĐ lần đầu mỗi hộ 108m2 đất ở thuộc thửa đất số 14 và số 15,  tờ bản đồ số 13. Một tuần sau (30/10/2018), ông Nguyễn Văn Ngôn cũng làm đơn đề nghị cấp GCNQSDĐ lần đầu đối với thửa đất được Hội đồng xét duyệt cấp đất ở xã Thạch Hạ cấp ngày 06/8/1995 với diện tích lại là 126m2 thuộc thửa số 21, tờ bản đồ số 13. Các hộ này đều nhờ ông Ngụ, trú tại phường Nguyễn Du lo toàn bộ thủ tục cho đến khi nhận được GCNQSDĐ. 

Ông Ngôn kê khai sử dụng đất vào mục đích làm nhà ở năm 1995 nhưng được Chủ tịch xã xác nhận đất được UBND xã giao trái thẩm quyền năm 1992.

Tại đơn đề nghị cấp GCNQSDĐ, các hộ đều được kê khai: “Mục đích sử dụng làm nhà ở từ thời điểm năm 1995”. Vậy mà, tại mục “Xác nhận của UBND xã, phường” Chủ tịch UBND xã lại xác nhận: “Nguồn gốc sử dụng đất được UBND xã giao trái thẩm quyền từ năm 1992, hiện tại không có tranh chấp”. 

Đơn xin xác nhận nguồn gốc của Ông Lê Đức Tam và ông Nguyễn Văn Ngôn cũng được Chủ tịch xã xác nhận đất được giao trái thẩm quyền năm 1992.

Thửa đất của ông Ngôn tọa ngay mặt tiền tỉnh lộ 9, ai cũng biết ông Ngôn chưa hề sử dụng; trên đất vẫn trống không, nhưng không hiểu vì sao ông Nguyễn Sông Hàn - Chủ tịch UBND xã Thạch Hạ vẫn ký tên, đóng dấu xác nhận là “đã xây dựng nhà ở kiên cố, kết cấu bê tông cốt thép, 02 tầng… có diện tích xây dựng 126m2”.

Thửa đất ông Ngôn được ông Hàn - Chủ tịch xã xác nhận “đã được xây dựng nhà ở 2 tầng”.

Điều đáng nói là trong tập hồ sơ đề nghị cấp GCNQSDĐ lần đầu của 3 hộ nói trên còn được tạo lập Biên bản đo và giao đất ngày 05/12/1992 cùng với Phiếu thu số 17, ngày nộp tiền là 13/9/1992, vậy nhưng  phiếu thu được lập theo Mẫu số 01-TT ngày 01/11/1995?. 

Biên bản đo và giao đất được tạo lập đề ngày 05/12/1992 và Phiếu thu lệ phí đất ở đề ngày nộp tiền 13/9/1992 nhưng Mẫu số: 01-TT ngày 01/11/1995.

Căn cứ  khoản 1 Điều 8 Nghị định số 45/2014/NĐ-CP ngày 15/5/2014 của Chính phủ quy định về “Thu tiền sử dụng đất khi công nhận quyền sử dụng đất (cấp Giấy chứng nhận) cho hộ gia đình, cá nhân đối với đất ở có nguồn gốc được giao không đúng thẩm quyền trước ngày 01/7/2004” thì việc xác định nguồn gốc sử dụng đất từ năm 1995 lùi về 1992 sẽ gây thất thoát tiền của Nhà nước. Bởi, khoản này quy định:

“1. Trường hợp sử dụng đất có nhà ở ổn định, khi được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận thì thu tiền sử dụng đất như sau:

a) Trường hợp sử dụng đất có nhà ở từ trước ngày 15 tháng 10 năm 1993 và có giấy tờ chứng minh về việc đã nộp tiền cho cơ quan, tổ chức để được sử dụng đất thì khi được cấp Giấy chứng nhận không phải nộp tiền sử dụng đất.

b) Trường hợp sử dụng đất có nhà ở ổn định trong khoảng thời gian từ ngày 15 tháng 10 năm 1993 đến trước ngày 01 tháng 7 năm 2004 và có giấy tờ chứng minh đã nộp tiền để được sử dụng đất, thì thu tiền sử dụng đất như sau:

- Nếu giấy tờ chứng minh đã nộp tiền để được sử dụng đất theo đúng mức thu quy định của pháp luật đất đai năm 1993 thì không thu tiền sử dụng đất;

- Nếu giấy tờ chứng minh đã nộp tiền để được sử dụng đất thấp hơn mức thu quy định của pháp luật đất đai năm 1993 thì số tiền đã nộp được quy đổi ra tỷ lệ % diện tích đã hoàn thành việc nộp tiền sử dụng đất theo chính sách và giá đất tại thời điểm đã nộp tiền; phần diện tích đất còn lại thực hiện thu tiền sử dụng đất theo chính sách và giá đất tại thời điểm có quyết định công nhận quyền sử dụng đất của cơ quan nhà nước có thẩm quyền".

Đơn giá đất tại thời điểm đề nghị cấp GCNQSDĐ của 03 hộ theo Quyết định số 61/2019/QĐ-UBND ngày 19/12/2019 của UBND tỉnh Hà Tĩnh là 5.200.000 đồng/m2.

Ngày 12/7/2020, ông Lê Đức Tam làm đơn đề nghị cấp GCNQSDĐ đối với thửa đất được Hội đồng xét cấp đất ở xã Thạch Hạ cấp ngày 06/8/1995. Hơn 5 tháng sau, Cán bộ địa chính xã và Chủ tịch UBND xã Thạch Hạ vẫn không đồng ý làm thủ tục mà lý giải là đã có Văn bản số 1969/UBND-TNMT ngày 18/8/2020 của UBND thành phố (Văn bản 1969) từ chối việc cấp GCNQSDĐ cho 03 hộ, vì các hộ chỉ được UBND xã Thạch Hạ cho thuê mỗi hộ 30m2 đất để làm quán.

Ngày 02 và 22/10/2020, ông Tam và người được ủy quyền làm đơn giải trình Văn bản 1969, đồng thời kiến nghị đề nghị UBND xã Thạch Hạ cùng các cơ quan có thẩm quyền cấp GCNQSDĐ đối với thửa đất ông đã làm nhà ở sử dụng ổn định  không tranh chấp từ năm 1995. Hồ sơ kèm theo có Giấy cấp đất của Hội đồng xét cấp đất ở xã ngày 06/8/1995.

Ngày 22/3/2021, Chủ tịch UBND TP. Hà Tĩnh có Văn bản số 610/UBND-TNMT về việc giao kiểm tra, kiến nghị cấp GCNQSDĐ của công dân gửi UBND xã Thạch Hạ nêu rõ: 

“… Sau khi kiểm tra thực tế, hiện trạng sử dụng đất, soát xét hồ sơ của ông Lê Đức Tam, UBND thành phố giao: UBND xã Thạch Hạ căn cứ quy định về việc lập hồ sơ cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đối với trường hợp được giao đất trái thẩm quyền, hướng dẫn gia đình hoàn thiện hồ sơ làm thủ tục cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho hộ gia đình theo quy định. Trường hợp có vướng mắc báo cáo về UBND thành phố để được hướng dẫn theo quy định".

Ý kiến chỉ đạo của Chủ tịch thành phố tại Văn bản số 610/UBND-TNMT ngày 22/3/2021.

Ngày 31/3/2021, Chủ tịch UBND xã Thạch Hạ có Văn bản số 41/UBND báo cáo Ủy ban nhân dân thành phố, Phòng Tài nguyên và Môi trường về nội dung liên quan đến đơn kiến nghị của ông Lê Đức Tam nêu rằng: “… căn cứ vào hồ sơ mà UBND xã thực hiện trong quá trình quản lý đối với thửa đất hộ ông Tam đang kiến nghị thì đây không thuộc đối tượng được giao trái thẩm quyền, mặt khác hộ ông Tam cũng không cung cấp hồ sơ, giấy tờ chứng minh đã nộp tiền vào ngân sách Nhà nước tại thời điểm. Vì vậy, UBND xã chưa có căn cứ để hướng dẫn hộ gia đình ông Tam lập hồ sơ cấp GCNQSD đất thuộc diện sai thẩm quyền”.

Ông Lê Đức Tam bức xúc: “Đơn đề nghị cấp GCNQSDĐ của tôi đã kèm theo Giấy Hội đồng xét cấp đất làm nhà ở cho 3 hộ ngày 06/8/1995 và đã làm nhiều bộ, nộp cho ông Sâm (nguyên cán bộ địa chính xã nay chuyển về phường Trần Phú) và ông Lê Công Chức - Cán bộ địa chính kế nhiệm. Người được tôi ủy quyền cũng đã trực tiếp nộp hồ sơ và trao đổi với ông Hàn đề nghị ông xem xét, chỉ đạo cán bộ địa chính hướng dẫn làm thủ tục cấp GCNQSDĐ nhưng ông Hàn chỉ hứa mà không làm. Việc nộp tiền hay chưa nộp tiền tại thời điểm bắt đầu sử dụng đất không liên quan đến việc cấp GCNQSDĐ. Chủ tịch UBND xã Thạch Hạ lý giải như vậy là cố ý làm trái để tước đi quyền được cấp GCNQSDĐ của gia đình tôi”.

Trao đổi về lý do không được cấp GCNQSDĐ, ông Nguyễn Sông Hàn - Chủ tịch UBND xã Thạch Hạ nói rằng, 03 hộ ông Ngôn, ông Tam, bà Tâm “chỉ có hợp đồng cho thuê đất có thời hạn nên không đủ điều kiện để được cấp đất thuộc diện trái thẩm quyền”. Về việc đơn đề nghị cấp GCNQSDĐ của ông Tam kèm theo Giấy của Hội đồng xét cấp đất ở cho 3 hộ vào ngày 06/8/1995, ông Hàn trả lời là mình chưa có. 

Điều 23 Nghị định số 43 của Chính phủ quy định rất rõ về cấp GCNQSDĐ đối với đất được giao không đúng thẩm quyền. Nếu không chấp nhận Hội đồng xét cấp đất xã cấp đất ở cho ông Tam mà ông Tam đã làm nhà ở, sử dụng ổn định không tranh chấp từ năm 1995 đến nay thì ông Tam vẫn đủ điều kiện để được cấp GCNQSDĐ theo quy định tại khoản 2 Điều 20 Nghị định số 43 của Chính phủ. 

Chủ tịch xã Nguyễn Sông Hàn “trao đổi”về việc không cấp GCNQSDĐ với PV.

Điểm a, khoản 2 Điều 20 Nghị định 43/2014/NĐ-CP ngày 15/5/2014 của Chính phủ quy định về cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất cho hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất mà không có giấy tờ về quyền sử dụng đất và không vi phạm pháp luật đất đai như sau:

“2. Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất có nhà ở, công trình xây dựng khác trong thời gian từ ngày 15 tháng 10 năm 1993 đến trước ngày 01 tháng 7 năm 2004; nay được Ủy ban nhân dân cấp xã xác nhận là không có tranh chấp sử dụng đất; phù hợp với quy hoạch hoặc không phù hợp với quy hoạch nhưng đất đã sử dụng từ trước thời điểm phê duyệt quy hoạch hoặc sử dụng đất tại nơi chưa có quy hoạch; chưa có thông báo hoặc quyết định thu hồi đất của cơ quan nhà nước có thẩm quyền đối với trường hợp phải thu hồi thì được công nhận quyền sử dụng đất như sau:

a) Đối với thửa đất có nhà ở mà diện tích thửa đất nhỏ hơn hoặc bằng hạn mức giao đất ở quy định tại Khoản 2 Điều 143 và Khoản 4 Điều 144 của Luật Đất đai (sau đây gọi là hạn mức giao đất ở) thì toàn bộ diện tích thửa đất được công nhận là đất ở.

Trường hợp thửa đất có nhà ở mà diện tích thửa đất lớn hơn hạn mức giao đất ở thì diện tích đất ở được công nhận bằng hạn mức giao đất ở; trường hợp diện tích đất xây dựng nhà ở và các công trình phục vụ đời sống lớn hơn hạn mức giao đất ở thì công nhận diện tích đất ở theo diện tích thực tế đã xây dựng nhà ở và các công trình phục vụ đời sống đó;”.
 
Chủ tịch UBND xã Thạch Hạ trả lời cho UBND thành phố là “chưa có căn cứ để hướng dẫn hộ gia đình ông Tam lập hồ sơ cấp GCNQSDĐ thuộc diện sai thẩm quyền” tại Văn bản số 610 ngày 31/3/2021, trong khi vị Chủ tịch này đã xác nhận trái nguồn gốc đất đai, lập khống “nhà ở 2 tầng, bê tông cốt thép xây dựng từ năm 1992”. Vì vậy, Chủ tịch UBND TP. Hà Tĩnh cần làm rõ vụ việc để đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của người dân.

PV