Giấy khen tặng ông Trương Xuân Đen.
Nội dung vụ án
Theo Cáo trạng số 62/CT-VKSBH-HS ngày 19/01/2022 của (Viện Kiểm sát nhân dân) VKSND TP. Biên Hòa: Trương Xuân Đen làm nghề mua bán phế liệu tại tổ 7, khu phố Tân Cang, phường Phước Tân, TP. Biên Hòa. Đen có thuê anh Trương Văn Cường, phụ việc và bố trí ăn ở trong nhà tạm làm bằng thùng container đặt kế bên nhà Đen.
Sáng ngày 10/5/2021, Đen thấy anh Cường ngồi trước nhà uống rượu, nên Đen lấy chai rượu anh Cường đang uống đem vứt bỏ và đưa anh Cường vào nhà ngủ. Khoảng 18h cùng ngày, Đen gặp anh Cường đang ngồi uống rượu ở lề đường cách nhà Đen khoảng 50m. Đen đến lấy chai rượu của anh Cường vứt đi. Lúc này, anh Cường đã say rượu đứng dậy đi ra ngoài đường suýt gây tai nạn giao thông. Thấy vậy, Đen tức giận túm gáy anh Cường ghì đẩy anh Cường đi về trước nhà, Đen bật máy bơm nước. Khi anh Cường đi vào bên trong sân để vào trong nhà tạm thì bị Đen giữ lại, anh Cường tránh né nằm xuống nền sân rồi lồm cồm đứng dậy thì tay phải Đen nắm gáy anh Cường, tay trái Đen cầm đầu ống dây bơm nước xịt nước vào mặt anh Cường làm anh Cường ngã vật xuống sân, đầu anh Cường đập mạnh xuống gờ (mép cạnh) bậc lên xuống xây bằng gạch trước lối vào nhà tạm. Đen tiếp tục xịt nước vào người anh Cường. Anh Cường gượng đứng dậy bước đi loạng choạng, hai tay chống xuống bậc lên xuống trước lối vào nhà tạm rồi bước lên bậc lên xuống tay vịn vào cửa nhà tạm thì Đen xông đến dùng hai tay túm cổ lôi ghì anh Cường ngồi khụy xuống sân tư thế gục mặt xuống rồi Đen tiếp tục xịt nước vào mặt, vào người anh Cường. Khoảng một phút sau, thấy anh Cường vẫn gục tại chỗ (tư thế hai chân khụy gối, đầu, mặt cúi gục xuống sân), Đen dừng xịt nước, tắt công tắc máy bơm nước rồi bỏ đi.
Khoảng 18h39 cùng ngày, Đen chạy xe mô tô quay lại, thấy anh Cường vẫn ngồi gục tại chỗ, Đen đi vào lấy đoạn ống dây nước dài khoảng 90cmx02cm đánh một cái vào người anh Cường rồi dùng tay kéo anh Cường lên làm anh Cường đổ người ngã ngửa ra thềm nhà. Đen dùng tay tát vào mặt anh Cường hai cái nhưng anh Cường không có phản ứng. Đen dùng tay kéo anh Cường gục lại tư thế ban đầu, mặt gục xuống nền sân. Sau đó, Đen túm cổ áo và thắt lưng quần xách bổng người anh Cường đặt vào bên trong nhà tạm, hai cẳng chân anh Cường vẫn thò ra bên ngoài cửa nhà, sau đó Đen bỏ đi.
Khoảng 19h30 cùng ngày, Đen quay lại gọi anh Cường dậy ăn cơm thì phát hiện anh Cường đã chết nên gọi báo cho con gái anh Cường và hàng xóm biết. Sau đó, Đen đến Công an phường Phước Tân tự thú.
Bản kết luận giám định Pháp y về tử thi số 1018/KLGĐ-PC09 ngày 04/7/2021 của Giám định viên Phòng Kỹ thuật hình sự Công an tỉnh Đồng Nai, xác định anh Trương Văn Cường tử vong do chấn thương sọ não. Vật gây thương tích: Vật tày. Tại Công văn số 330/PC09 ngày 08/11/2021, của Phòng Kỹ thuật hình sự Công an tỉnh Đồng Nai, xác định cơ chế hình thành thương tích dẫn đến anh Trương Văn Cường tử vong là do va chạm phần đỉnh đầu vào vật tày gây nên; nhận định thời gian từ khi bị thương trên đến khi tử vong khoảng 1 giờ.
Tại bản Cáo trạng số 62/CT-VKS-P1 ngày 19/01/2022, VKSND tỉnh Đồng Nai truy tố bị cáo Trương Xuân Đen về tội “Cố ý gây thương tích dẫn đến chết người” theo khoản 4 Điều 134 Bộ luật Hình sự năm 2015.
Quá trình tiến hành tố tụng sau khi thụ lý hồ sơ
Tại Quyết định trả hồ sơ điều tra bổ sung số 09/2022/HSST-QĐ ngày 09/3/2022, Tòa án nhân dân (TAND) TP. Biên Hòa yêu cầu điều tra bổ sung và làm rõ cơ chế hình thành thương tích, cụ thể: Làm rõ cơ chế hình thành nên vết xây xát da đầu vùng đỉnh, vật tày do nạn nhân va chạm vào đó là vật gì, tác động như thế nào, hướng và phương thức tác động như thế nào; Làm rõ vết xây xát da đầu vùng đỉnh do nạn nhân va chạm vào vật tày với vết xây xát da đầu vùng đỉnh do ngoại lực tác động có khác nhau không.
Ngày 13/4/2022, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TP. Biên Hòa ban hành bản kết luận điều tra bổ sung số 35/BKL-ĐTTH: Ngày 15/5/2021, bị can Đen dùng vòi nước xịt vào người anh Cường và xô đẩy làm anh Cường bị ngã và đỉnh đầu va chạm vào khu vực tiếp giáp giữa sàn nhà và bậc lên xuống được xây bằng gạch cạnh thùng container (nơi ở của anh Cường). Sau đó bị can Đen dùng đoạn ống nước bằng nhựa mềm và dùng tay đánh anh Cường nhưng không trúng vào chỗ hiểm yếu trên cơ thể, hậu quả làm anh Cường chết. Hành vi của Đen cấu thành tội “Cố ý gây thương tích” quy định tại điểm a khoản 4 Điều 134 Bộ luật Hình sự.
Ngày 26/4/2022, VKSND TP. Biên Hòa ban hành Văn bản số 771/CV-VKSBH-HS giữ nguyên quan điểm truy tố: Kết quả điều tra bổ sung tại Công văn số 412/PC09 ngày 07/4/2022 của Phòng Kỹ thuật hình sự Công an tỉnh Đồng Nai trả lời về cơ chế hình thành thương tích và nguyên nhân tử vong của nạn nhân Cường: Do nạn nhân va chạm trực tiếp vào vật tày từ đỉnh đầu bên phải hướng xuống. Vật tày ở đây là vật tày không có cạnh, bề mặt không lồi lõm. Còn cụ thể là vật gì thì dấu vết để lại trên da đầu không đủ cơ sở xác định. Trường hợp nạn nhân Trương Văn Cường có vết xây xát da đầu nhận định do nạn nhân va chạm vào vật tày, là cơ chế tổn thương sọ não do chấn động dội xảy ra trong các trường hợp đầu nạn nhân di chuyển va chạm vào vật gây thương tích…
Kết quả điều tra bổ sung cơ bản vẫn giữ nguyên diễn biến hành vi phạm tội của bị can Đen, bản chất vụ án không thay đổi... VKSND TP. Biên Hòa giữ nguyên quan điểm truy tố tại Cáo trạng số 62/CT-VKSBH-HS ngày 19/01/2022.
Hồ sơ cho thấy vụ án có tính chất phức tạp
Qua nghiên cứu hồ sơ, cho thấy đây là vụ án có tính chất phức tạp; bị cáo không thừa nhận hành vi phạm tội của mình. Cụ thể:
Một là, đối với việc trả hồ sơ để yêu cầu điều tra bổ sung lại để làm rõ hành vi của bị cáo, chưa được các cơ quan tiến hành tố tụng đảm bảo cụ thể về kết luận giám định liên quan đến nguyên nhân tử vong của bị hại. Việc trả lời chưa đủ cở sở khẳng định, mà chỉ là nhận định. Về cơ chế hình thành vết xây xát da đầu vùng đỉnh cụ thể là vật gì thì dấu vết để lại trên da đầu không đủ cơ sở xác định.
Hai là, cần có sự khẳng định từ phía cơ quan chuyên môn: Vết xây xát da đầu vùng đỉnh do nạn nhân va chạm vào vật tày với vết xây xát da đầu vùng đỉnh do ngoại lực tác động có khác nhau không? Nếu do ngoại lực tác động là do ai tác động, hướng và phương thức tác động như thế nào? Đây là căn cứ để xác định trách nhiệm hình sự đối với bị cáo.
Nhiều điểm “mờ” của vụ án chưa được làm sáng tỏ
Bị cáo Đen bị truy tố tội “Cố ý gây thương tích dẫn đến chết người” theo khoản 4 Điều 134 Bộ luật Hình sự năm 2015. Trong khi đó, hồ sơ vụ án thể hiện còn nhiều điểm “mờ” chưa được sáng tỏ.
Một là, cấu thành tội phạm của bị can Đen theo bộ luật hình sự đã bảo bảm đúng pháp luật hình sự hay chưa? Vì chưa nói lên được nguyên nhân và hậu quả. Hồ sơ thể hiện có dấu hiệu chưa chứng minh được nguyên nhân bị hại chết là do vật tày là vật gì gây nên? Do ai gây ra để chứng minh có phải do bị can gây ra hay không?
Hai là, ngay chính kết luận giám định pháp y khẳng định nguyên nhân gây nên anh Cường chết là do vết xước trên đỉnh đầu, chứ hành vi của bị can Đen không là nguyên nhân làm cho anh Cường chết. Vậy vết xước này do ai gây ra thì chưa chứng minh được, điều này cho thấy chưa có căn cứ để kết tội bị can Đen.
Ba là, tại bản kết luận điều tra bổ sung vụ án hình sự ngày 13/4/2022 của Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TP. Biên Hòa, cũng khẳng định không kết luận được sự va chạm nêu trên có phải là nguyên nhân gây tử vong hay không. Vậy thì lấy cái gì để kết tội bị can Đen?
Bốn là, bị can Đen là người tự nguyện đi tự thú và cũng chính bị can là người giao nộp cho cơ quan điều tra về vật chứng vụ án gồm: Một đầu ghi Camera nhãn hiệu Dahua màu đen, có ghi đầy đủ hình ảnh trong khoảng thời gian từ 18 giờ 35 phút 27 giây đến 18 giờ 43 phút 7 giây. Nhưng các diễn biến trong đoạn camera này chưa thể hiện được nguyên nhân gây ra cái chết cho anh Cường; và cũng không ghi được hình ảnh bị can là người đánh vào đầu anh Cường; hơn nữa camera cũng không ghi lại được vết xước trên đỉnh đầu anh Cường do đâu mà có. Vậy, chưa có căn cứ chứng minh, thì chưa thể buộc tội bị can Đen.
Năm là, hồ sơ thể hiện nhiều dấu hiệu sai sót của cơ quan tố tụng. Cụ thể: Khi khám nghiệm tử thi đã xác định có vết xước trên đỉnh đầu và kết luận giám định pháp y đã khẳng định nguyên nhân tử vong là vết xước này, nhưng các cơ quan tố tụng lại không chứng minh được do vật tày là vật gì gây ra vết xước này; Kết luận giám định pháp y và kết luận điều tra bổ sung lại không có nội dung nào thể hiện bị can Đen là người gây nên vét xước trên và làm cho anh Cường tử vong; Không chứng minh được nguyên nhân và hậu quả giữa hành vi của bị can Đen và nguyên nhân dẫn đến anh Cường chết do ai gây ra; Các vết bầm tím cánh tay, vai phải và đùi hai bên do vật tày tác động trực tiếp tạo nên. Các vết này không là nguyên nhân dẫn đến tử vong. Phù hợp với lời khai bị cáo Trương Xuân Đen và các chứng cứ có trong hồ sơ;Vết xây sát da đầu vùng đỉnh do nạn nhân va chạm vào vật tày, dẫn đến tụ máu dưới màng cứng, xuất huyết dưới màng não mềm bán cầu đại não trái và tiểu não hai bên, nạn nhân sử dụng đồ uống có cồn.
Và theo kết luận giám định pháp y bị hại chết là do vết xây xát da đầu vùng đỉnh do nạn nhân va chạm vào vật tày, dẫn đến tụ máu dưới màng cứng, xuất huyết dưới màng não mềm bán cầu đại não trái và tiểu não hai bên, nhưng không được làm rõ cơ chế hình thành vết xây xát cũng như ai là người gây ra vết xây xát này.
Sáu là, về áp dụng nguyên tắc suy đoán vô tội. Để tránh việc oan sai, theo Hiến pháp 2013 quy định nguyên tắc suy đoán vô tội: “Người bị buộc tội được coi là không có tội cho đến khi được chứng minh theo trình tự, thủ tục do Bộ luật này quy định và có bản án kết tội của Tòa án đã có hiệu lực pháp luật" (Điều 31). Theo quy định trên, khi không đủ và không thể làm sáng tỏ căn cứ để buộc tội, kết tội theo trình tự, thủ tục do Bộ luật này quy định thì cơ quan, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng phải kết luận người bị buộc tội không có tội.
Yêu cầu đầu tiên của nguyên tắc suy đoán vô tội là yêu cầu về lỗi phải được chứng minh thuộc về bị can, bị cáo. Trong trường hợp cụ thể của vụ án trên, hồ sơ cho thấy Cơ quan điều tra và VKSND cùng có chung kết luận: Nguyên nhân (lỗi) khiến nạn nhân Cường chết là do bị vật tày gây ra chấn thương sọ não; và không có kết luận nào khẳng định: Bị can Đen sử dụng vật tày để gây ra chấn thương sọ não cho Cường. Và khi xem toàn bộ nội dung hình ảnh camera (vật chứng vụ án) cho thấy phù hợp với kết luận này. Điều này thể hiện bị can Đen không có lỗi gây ra chấn thương sọ não của nạn nhân Cường (lỗi không được chứng minh), đồng nghĩa với sự vô tội của bị can Đen được chứng minh.
Như vậy, cần giải quyết vụ án theo hướng có lợi cho bị can, trong khi còn nhiều điểm “mờ” của vụ án chưa được làm sáng tỏ.
PV
