Toàn cảnh Phiên họp thứ 9 Ủy ban Thường vụ Quốc hội.
Báo cáo tại phiên họp, Phó Chánh án Tòa án nhân dân Tối cao Nguyễn Văn Du cho biết, theo quy định tại Điều 33 của Luật Phòng, chống ma tuý thì người nghiện ma tuý từ đủ 12 tuổi đến dưới 18 tuổi bị đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc khi thuộc một trong các trường hợp: người nghiện ma tuý không đăng ký, không thực hiện hoặc tự ý chấm dứt cai nghiện ma tuý tự nguyện, người nghiện ma tuý trong thời gian cai nghiện ma tuý tự nguyện bị phát hiện sử dụng trái phép chất ma tuý, người nghiện ma túy các chất dạng thuốc phiện không đăng ký, không thực hiện hoặc tự ý chấm dứt điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế hoặc bị chấm dứt điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế do vi phạm quy định về điều trị nghiện.
Bên cạnh đó, cũng theo quy định tại khoản 4 Điều 33 của Luật Phòng, chống ma tuý, thẩm quyền quyết định đưa người nghiện ma túy từ đủ 12 tuổi đến dưới 18 tuổi vào cơ sở cai nghiện bắt buộc do Tòa án nhân dân cấp huyện xem xét, quyết định. Tuy nhiên, trình tự, thủ tục này chưa được quy định cụ thể. Theo quy định tại khoản 5 Điều 33 của Luật Phòng, chống ma túy thì Ủy ban Thường vụ Quốc hội quy định trình tự, thủ tục Tòa án nhân dân xem xét, quyết định việc đưa người nghiện ma túy từ đủ 12 tuổi đến dưới 18 tuổi vào cơ sở cai nghiện bắt buộc.
Với lý do trên, Phó Chánh án Tòa án nhân dân Tối cao nhấn mạnh, việc ban hành Pháp lệnh Trình tự, thủ tục Tòa án nhân dân xem xét, quyết định việc đưa người nghiện ma túy từ đủ 12 tuổi đến dưới 18 tuổi vào cơ sở cai nghiện bắt buộc là cần thiết.
Phó Chánh án Tòa án nhân dân cũng cho biết, mục đích xây dựng Pháp lệnh nhằm bảo đảm người nghiện ma túy từ đủ 12 tuổi đến dưới 18 tuổi được bảo vệ tốt nhất khi bị đề nghị đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc. Đồng thời bảo đảm việc áp dụng đầy đủ các chuẩn mực và quy phạm quốc tế dành cho người dưới 18 tuổi; Đáp ứng tốt hơn yêu cầu bảo vệ, chăm sóc, giáo dục người dưới 18 tuổi bị nghiện ma túy;…
Dự thảo Pháp lệnh gồm 05 chương, 48 điều, quy định trình tự, thủ tục Tòa án nhân dân xem xét, quyết định việc đưa người nghiện ma túy từ đủ 12 tuổi đến dưới 18 tuổi vào cơ sở cai nghiện bắt buộc; trình tự, thủ tục Tòa án nhân dân xem xét, quyết định việc hoãn, miễn chấp hành quyết định đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc; tạm đình chỉ, miễn chấp hành phần thời gian đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc còn lại; khiếu nại, kiến nghị, kháng nghị; giải quyết khiếu nại, kiến nghị, kháng nghị trong việc đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc.
Thẩm tra dự án Pháp lệnh, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga nêu rõ, Uỷ ban Tư pháp thống nhất với sự cần thiết ban hành Pháp lệnh để thực hiện quy định tại khoản 5 Điều 33 của Luật Phòng, chống ma túy. Đồng thời, lưu ý đối tượng điều chỉnh của dự thảo Pháp lệnh này là người nghiện ma túy từ đủ 12 tuổi đến dưới 18 tuổi (người bị đề nghị) và việc đưa họ vào cơ sở cai nghiện bắt buộc không phải là biện pháp xử lý hành chính, nên dự án cần thể hiện tính đặc thù này, thủ tục thân thiện, nhân văn và bảo đảm lợi ích tốt nhất của người bị đề nghị.
Phát biểu tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ tán thành sự cần thiết phải ban hành Pháp lệnh để thực hiện quy định tại khoản 5 Điều 33 của Luật Phòng, chống ma túy. Đánh giá cao quy trình xây dựng, thẩm tra dự án, Chủ tịch Quốc hội cho rằng, dự thảo Pháp lệnh được Tòa án nhân dân Tối cao chủ trì nghiêm túc, tiếp thu nhiều ý kiến của cơ quan thẩm tra, các cơ quan liên quan, hồ sơ dự án Pháp lệnh cơ bản đạt yêu cầu.
Đồng tình với nhiều nội dung thẩm tra của Ủy ban Tư pháp, Chủ tịch Quốc hội đề nghị cơ quan soạn thảo cần đánh giá tác động kỹ lưỡng/đầy đủ hơn, không chỉ là tạo cơ sở pháp lý để tòa xem xét, quyết định đưa người nghiện vào cơ sở bắt buộc, làm tăng khối lượng của tòa án cấp huyện mà các vấn đề khác liên quan đến kinh tế, xã hội, ngân sách, đầu tư, cơ sở vật chất,… cũng cần phải đánh giá đầy đủ.
Chủ tịch Quốc hội cũng đề nghị làm rõ phạm vi của Pháp lệnh, làm rõ các khái niệm về biện pháp xử lý hành chính, biện pháp hành chính, chế tài hành chính,… Bên cạnh đó, Chủ tịch Quốc hội lưu ý, đây là vấn đề liên ngành, do đó cần phải nghiên cứu, rà soát, lắng nghe đầy đủ các ý kiến của các cơ quan có liên quan.
Chủ tịch Quốc hội cũng bày tỏ quan điểm cần quy định về điều kiện hoãn, miễn chấp hành quyết định đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc (Điều 27 của dự thảo Pháp lệnh); điều kiện tạm đình chỉ, miễn chấp hành phần thời gian đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc còn lại (Điều 31 của dự thảo Pháp lệnh) trong dự thảo Pháp lệnh; Kiểm sát việc xem xét, quyết định đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc (Điều 4), Viện Kiểm sát không chỉ kiểm sát về trình tự, thủ tục mà kiểm sát cả việc tuân theo pháp luật;…
Kêt luận phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cho biết, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội thống nhất cao sự cần thiết ban hành Pháp lệnh Trình tự, thủ tục Tòa án nhân dân xem xét, quyết định việc đưa người nghiện ma túy từ đủ 12 tuổi đến dưới 18 tuổi vào cơ sở cai nghiện bắt buộc. Việc ban hành Pháp lệnh là phù hợp với định hướng Chương trình xây dựng pháp luật nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV, phù hợp với chương trình công tác năm 2022 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội tại Nghị quyết 443 và thực hiện đúng quy định tại Khoản 5, Điều 33 Luật Phòng chống ma túy.
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định nhấn mạnh, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đánh giá cao cơ quan soạn thảo là Tòa án nhân dân Tối cao và cơ quan thẩm tra là Ủy ban Tư pháp đã phối hợp chặt chẽ với các cơ quan của Chính phủ, các bộ, cơ quan có liên quan, Hội đồng dân tộc, các ủy ban của Quốc hội trong việc hoàn chỉnh hồ sơ đầy đủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét.
Uỷ ban Thường vụ Quốc hội cũng cơ bản thống nhất với các nội dung tại Tờ trình dự thảo và Báo cáo thẩm tra đã đề cập. Phó Chủ tịch Quốc hội cho biết, qua các ý kiến thảo luận, Ủy ban Thường vụ Quốc hội giao lại cho Uỷ ban Tư pháp chủ trì phối hợp với Ủy ban Pháp luật, Tòa án nhân dân Tối cao và các cơ quan hữu quan (Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội, Bộ Công an, Bộ Y tế, Bộ Tư pháp, Bộ Tài chính, các cơ quan của Quốc hội) tiếp thu, chỉnh lý hoàn thiện dự thảo Pháp lệnh, có Báo cáo tiếp thu, giải trình cụ thể.
Đồng thời, lưu ý giữa hai đợt họp của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, sau khi hoàn thiện Báo cáo tiếp thu giải trình cụ thể, dự thảo Pháp lệnh cần chuyển Ủy ban Pháp luật của Quốc hội để chỉnh lý về mặt kỹ thuật, sau đó tiếp tục lấy ý kiến bằng văn bản của các cơ quan có liên quan trước khi trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét thông qua tại Đợt 2, phiên họp thứ 9 vào ngày 24/3 tới đây.
Trong quá trình tiếp thu, giải trình, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cũng lưu ý làm rõ một số nội dung như: Về điều kiện hoãn, miễn chấp hành quyết định đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc (Điều 27 của dự thảo Pháp lệnh); điều kiện tạm đình chỉ, miễn chấp hành phần thời gian đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc còn lại (Điều 31 của dự thảo Pháp lệnh) cần phải quy định ngay trong dự thảo Pháp lệnh làm căn cứ để áp dụng; Tiếp tục rà soát tổng thể để bổ sung thêm các quy định mang tính đặc thù phù hợp với đối tượng là người nghiện ma túy từ đủ 12 tuổi đến dưới 18 tuổi; Phối hợp với cơ quan của Chính phủ làm rõ thêm báo cáo đánh giá tác động;…
HỒNG HẠNH
Sẽ chất vấn về tình hình xăng dầu tại phiên họp thứ 09 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội
